Η ψώρα αποτελεί μια παρασίτωση του δέρματος που προκαλείται από το άκαρι της ψώρας (Sarcoptes scabiei var. hominis). Αυτό το εκτοπαράσιτο δημιουργεί σήραγγες στην επιδερμίδα, όπου ζει και εναποθέτει τα αυγά του. Η ψώρα μπορεί να προσβάλλει ανθρώπους όλων των ηλικιών και κοινωνικών ομάδων, με παγκόσμια εξάπλωση, και η μετάδοσή της είναι ιδιαιτέρως εύκολη σε συνθήκες συνωστισμού και στενής επαφής.
Συμπτώματα και Διάγνωση
Το κύριο σύμπτωμα της ψώρας είναι ο έντονος και επίμονος κνησμός, ο οποίος εντείνεται κατά τις νυχτερινές ώρες. Αυτός ο κνησμός προκαλείται από την αλλεργική αντίδραση του δέρματος στα ακάρεα, τα αυγά τους, και τα περιττώματά τους. Οι δερματικές βλάβες που συνοδεύουν την ψώρα είναι συνήθως ερυθηματώδεις βλατίδες, που συχνά εντοπίζονται στις πτυχές του δέρματος, όπως ανάμεσα στα δάχτυλα, στους καρπούς, τους αγκώνες, τη μέση, και τις περιοχές γύρω από τα γεννητικά όργανα.
Η διάγνωση της ψώρας γίνεται συχνά με κλινική εξέταση, όπου ο γιατρός αναζητά τις χαρακτηριστικές σήραγγες και τις βλάβες στο δέρμα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να απαιτηθεί η λήψη δείγματος δέρματος για μικροσκοπική εξέταση, προκειμένου να επιβεβαιωθεί η παρουσία των ακάρεων ή των αυγών τους.
Μετάδοση και Επώαση
Η ψώρα μεταδίδεται κυρίως μέσω άμεσης δερματικής επαφής με μολυσμένο άτομο. Επίσης, μπορεί να μεταδοθεί μέσω της χρήσης κοινών αντικειμένων, όπως κλινοσκεπάσματα, ρούχα, και πετσέτες. Από τη στιγμή της μόλυνσης μέχρι την εμφάνιση του κνησμού μεσολαβούν 2-6 εβδομάδες, ενώ σε περιπτώσεις επαναμόλυνσης, ο κνησμός εμφανίζεται συντομότερα, εντός 1-4 ημερών.
Θεραπεία
Η θεραπεία της ψώρας γίνεται κυρίως με τη χρήση τοπικών παρασιτοκτόνων σκευασμάτων, τα οποία εφαρμόζονται σε όλο το σώμα, από το λαιμό και κάτω. Συνήθως, απαιτείται επανάληψη της θεραπείας μετά από μία εβδομάδα, για να εξασφαλιστεί η καταστροφή των αυγών που δεν επηρεάστηκαν από την πρώτη εφαρμογή. Εάν ο κνησμός επιμένει για διάστημα μεγαλύτερο των 2-4 εβδομάδων μετά τη θεραπεία ή εάν εμφανιστούν νέες δερματικές βλάβες, είναι αναγκαία η ιατρική συμβουλή και πιθανώς η επανάληψη της θεραπείας.
Πρόληψη και Μέτρα Προφύλαξης
Για την πρόληψη της ψώρας, συνιστάται η αποφυγή στενής επαφής με άτομα που έχουν μολυνθεί, καθώς και η αποφυγή χρήσης κοινών αντικειμένων με αυτά. Σε περιπτώσεις μόλυνσης, όλα τα ρούχα, τα κλινοσκεπάσματα, και οι πετσέτες που χρησιμοποιήθηκαν τις προηγούμενες τρεις ημέρες θα πρέπει να πλυθούν σε υψηλή θερμοκρασία και να στεγνώσουν καλά. Επιπλέον, οι χώροι διαβίωσης θα πρέπει να καθαριστούν προσεκτικά, προκειμένου να απομακρυνθούν τυχόν ακάρεα.
Η ψώρα είναι μια νόσος που μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με την κατάλληλη θεραπεία και τα μέτρα πρόληψης, αποφεύγοντας έτσι την επανεμφάνιση και τη μετάδοσή της σε άλλους. Εάν παρουσιαστούν συμπτώματα ψώρας, είναι σημαντικό να ζητηθεί άμεσα ιατρική βοήθεια για τη διάγνωση και την κατάλληλη θεραπεία.